ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ବିଧବା ପ୍ରଥା: ଜାଣିଲେ ହେବେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ

ବିଧବା ମହିଳାମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସରକାର ଏକ ବଡ଼ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି । ରାଜ୍ୟ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ବିଧବା ହେବାପରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ସହିତ କରାଯାଉଥିବା ଅମାନବୀୟ ରୀତିନୀତିକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି । ସମ୍ପ୍ରତି କୋଲହାପୁରର ହେରୱାଡ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତରେ ବିଧବା ମହିଳାଙ୍କ ସହ ଏପରି ରୀତିନୀତି ନିଷେଧ କରାଯାଇଛି । ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ମନ୍ତ୍ରୀ ହାସନ ମୁଶ୍ରିଫ ତାଙ୍କ ଆଦେଶରେ କହିଛନ୍ତି କୋଲହାପୁରର ହେରୱାଡ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ ଏ ବାବଦରେ ଏକ ସଂକଳ୍ପ ପାରିତ କରିଛି ଏବଂ ବିଧବା ପ୍ରଥାକୁ ନିଷିଦ୍ଧ କରିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଯଦି ତୁମେ ବିଧବା ତେବେ ତୁମ ଚୂଡି ଭାଙ୍ଗିବ ନାହିଁ କିମ୍ବା ତୁମକୁ ସିନ୍ଦୁର ପୋଛିବାକୁ ପଡିବ ନାହିଁ ।

କୋଲହାପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଶିରୋଲ ତାଲୁକାରେ ଥିବା ହେରୱାଡ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ ବିଧବାଙ୍କ ମଙ୍ଗଳସୁତ୍ର, ମୁଦି ହଟାଇବା, ସିନ୍ଦୁର ପୋଛିବା, କାଚ ଭାଙ୍ଗିବା ଭଳି ରୀତିନୀତି ଉପରେ ନିଷେଧାଦେଶ ଜାରି କରିଛି । ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ୫ ମଇରେ ଅଣାଯାଇଥିଲା । ଗ୍ରାମ ଉନ୍ନୟନ ଅଧିକାରୀ ପଲ୍ଲବୀ କୋଲେକର ଏବଂ ହୱର୍ାଡ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତରେ ସରପଞ୍ଚ ସୁରଗୋଣ୍ଡା ପାଟିଲଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ଗ୍ରାମ ସଭା ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ଭାରତରେ, ସାଧାରଣତ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ, ମହିଳାଙ୍କୁ କୌଣସି ସାମାଜିକ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ଯିବାକୁ ବାରଣ କରାଯାଇଛି । ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ ଏବଂ ଖାଇବା ଅଭ୍ୟାସ ଉପରେ ଅନେକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଯାଇଛି । ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଆଦେଶରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ଏହି ଅଭ୍ୟାସ ମାନବିକ ଅଧିକାରର ଉଲ୍ଲଂଘନ କରୁଛି । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାନ୍ତରେ ବିଧବାଙ୍କ ଉପରେ ହେଉଥିବା କଠୋରତା ବିଷୟରେ ।

ଆଫ୍ରିକାର ବିଧବାମାନଙ୍କୁ ଶାଶୁଘର ଲୋକଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ପଡେ
ଆଫ୍ରିକାର ଅନେକ ଦେଶରେ ବିଧବାମାନଙ୍କ ଶୁଦ୍ଧତା ପାଇଁ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ । ଏଥିରେ ବିଧବାମାନେ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ଶବର ପାଦ ଧୋଇବା ପରେ ପାଣି ପିଇବାକୁ ପଡେ । ବିଧବାମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଶାଶୁ ଘରେ ଜଣେ ସମ୍ପର୍କୀୟ କିମ୍ବା ଅପଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ରଖିବାକୁ ପଡେ । ସେଠାରେ ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି ଯେ । ମରିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାମୀର ଆତ୍ମା ସ୍ତ୍ରୀର ସଙ୍ଗ ପାଇବାକୁ ଚାହେଁ । ତେବେ ଏପରି ଘଟଣାକୁ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ଏପରି ଅମାନବିକ ପ୍ରଥା ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଏ ।

ଭାରତ ସମେତ ଅନେକ ଦେଶରେ ବିଧବାଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ଜବତ କରାଯାଏ
ଭାରତ, ବାଂଲାଦେଶ, ବୋତସ୍‌ୱାନା, ଅଙ୍ଗୋଲା, ଆଇଭୋରୀ କୋଷ୍ଟ, ଘାନା, କେନିଆ, ନାଇଜେରିଆ, ତାଞ୍ଜାନିଆ, ଜିମ୍ବାେୱ ଭଳି ଅନେକ ଦେଶରେ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ବିଧବାଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ଜବତ କରିବାର ମଧ୍ୟ ପ୍ରଥା ରହିଛି । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ବିଧବାମାନଙ୍କୁ ଘରୁ ବାହାରକୁ ଫିଙ୍ଗି ଦିଆଯାଏ । ତାଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ତାଙ୍କ ଶାଶୁଘର ଦ୍ୱାରା ଜବତ କରାଯିବା ସହ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଘରୁ ବେଦଖଲ କରାଯାଏ ।

ବିଧବା ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍‌ ଅଗ୍ରଣୀ
ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ବିଧବା ସହର ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ବିଧବାମାନେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ଏଠାକୁ ଆସି ରୁହନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର ସରକାର ସେମାନଙ୍କ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ପାଇଁ ବିଧବା ପେନସନ୍‌ ୩୦୦-୫୦୦ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦିଅନ୍ତି । ଦେଶରେ ପ୍ରାୟ ୪.୫ କୋଟି ବିଧବା ଅଛନ୍ତି । ତେବେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏକ ସକାରାତ୍ମକ ବାର୍ତ୍ତା ଦେବା ପାଇଁ ଏକ ଆଦେଶ ଆସିଛି, କି;ୁ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ବିଧବା ମହିଳାଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖରାପ । ଲୋମ୍ବା ଫାଉଣ୍ଡେସନର ୨୦୧୭ ୱାର୍ଲï ୱିଡୋ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରାୟ ୨୫୦ ନିୟୁତ ବିଧବା ଅଛନ୍ତି । ଏହି ବିଧବାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅତ୍ୟଧିକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଅବସ୍ଥାରେ ବାସ କରୁଛନ୍ତି ।

ବିଧବା ଜନସଂଖ୍ୟାର ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍‌ ଅଛି । ଉଭୟ ଚୀନ୍‌ ଏବଂ ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ ୪୫ ନିୟୁତ ବିଧବା ମହିଳା ଅଛନ୍ତି । ୨୦୨୦ ରୁ ୨୦୧୫ ମଧ୍ୟରେ, ଅସୁସ୍ଥତା କିମ୍ବା ଯୁଦ୍ଧ ହେତୁ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ବିଧବାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ ୯% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ ଏବଂ ଉତ୍ତର ଆଫ୍ରିକାରେ ବିଧବାମାନଙ୍କର ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶ୍ୱରେ ୨୪ ପ୍ରତିଶତ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା । ରୁଷ, ଆମେରିକା, ୟୁକ୍ରେନ, ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ, ଇଜିପଫରେ ସବୁଠାରୁ ଖରାପ ପରିସ୍ଥିତି ରହିଛି । ୧୭ ଟି ବିକଶିତ ତଥା ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶର ବିଧବାଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଉପରେ ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ସମୟରେ ଏଥିରେ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, ୟୁକ୍ରେନ, ଋଷ, ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଆମେରିକା, ଆଜେରବାଇଜାନରେ ବିଧବାଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖରାପ ଅଟେ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ଭାରତରେ ବିଧବାମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ସେମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଭଲ । ତୁର୍କୀ, ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ, ନାଇଜେରିଆ, ଇଜିପଫ ଏବଂ ମେକ୍ସିକୋ ବିଧବାମାନଙ୍କ ଜୀବନ ଏତେ କଷ୍ଟଦାୟକ ନୁହେଁ ।