ନିର୍ବାଚିତ ହେବେ ନୂଆ ଇଲେକ୍ସନ୍ କମିସନର୍

ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନରଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେବା ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଏକ ତିନି ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଚୟନ କମିଟି ବୈଠକ ବସିଥିଲା। ଏହି ବୈଠକ ସାଉଥ୍ ବ୍ଲକରେ ଅବସ୍ଥିତ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଚୟନ କମିଟି ବୈଠକରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ, ଲୋକସଭାରେ ବିରୋଧୀ ଦଳ ନେତା ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମନୋନୀତ କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ଅମିତ ଶାହ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ। କଂଗ୍ରେସ କୋର୍ଟଙ୍କୁ ଆଧାର କରି ଚୟନ କମିଟି ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ।

ଏହି କମିଟି ନୂତନ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନରଙ୍କ ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଏହି ପଦବୀ ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତି ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଘୋଷଣା କରାଯିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ପରବର୍ତ୍ତୀ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନରଙ୍କ ନାମ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଘୋଷଣା କରାଯାଇପାରେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ତିନି ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଚୟନ କମିଟିର ସୁପାରିଶ ପରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାରତର ନୂତନ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର (ସିଇସି)ଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିବେ। ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପରମ୍ପରା ରହିଆସିଛି ଯେ, ସବୁଠାରୁ ବରିଷ୍ଠ ନିର୍ବାଚନ କମିସନରଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର ଭାବରେ ପଦୋନ୍ନତି ଦିଆଯାଇଥାଏ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ବରିଷ୍ଠତା ଆଧାରରେ ନିର୍ବାଚନ କମିସନରେ ଏହି ପଦବୀ ପାଇଁ ନାମ ଆଲୋଚନା ହେଉଛି। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ବୈଠକ ପରେ ଚୟନ କମିଟି ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ନିକଟରେ ତାଙ୍କର ସୁପାରିଶ ଦାଖଲ କରିବେ ଏବଂ ସେହି ସୁପାରିଶ ଆଧାରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପରବର୍ତ୍ତୀ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନରଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିବେ।

କଂଗ୍ରେସ କୋର୍ଟଙ୍କ ଆଧାରରେ ଚୟନ କମିଟି ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲା। କଂଗ୍ରେସ କହିଛି ଯେ, ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନରଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ସନ୍ତୁଳିତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯିବା ଉଚିତ୍। କେବଳ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ସିଇସିଙ୍କୁ ଚୟନ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଏହାର ଚୟନରେ ଭାରତର ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି(ସିଜେଆଇ)ଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ହେବା ଉଚିତ୍। କଂଗ୍ରେସ ନେତା ଅଜୟ ମାକେନ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି, ଏହି ମାମଲା ସମ୍ପର୍କରେ ଫେବ୍ରୁଆରି ୧୯ରେ ଶୁଣାଣି ହେବ ଏବଂ କମିଟିର ଗଠନ କିପରି ହେବା ଉଚିତ୍ ସେ ବିଷୟରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯିବ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଆଜିର ବୈଠକକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବା ଉଚିତ୍ ଥିଲା।

ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର ଆଇନ,୨୦୨୩ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିସନରଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ହେବ। ଏହି ଆଇନ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୩ରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏହା ପରେ ନିର୍ବାଚନ କମିସନରଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣଯାଇଥିଲା।

ଏହି ନୂତନ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ, ଏସଏସ ସାନ୍ଧୁ ଏବଂ ଜ୍ଞାନେଶ କୁମାରଙ୍କୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୪ରେ ନିର୍ବାଚନ କମିସନର ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ଅରୁଣ ଗୋଏଲଙ୍କ ଇସ୍ତଫା ଏବଂ ଅନୁପ ଚନ୍ଦ୍ର ପାଣ୍ଡେଙ୍କ ଅବସର ପରେ ଉଭୟ କମିସନରଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ସିଇସିଙ୍କ ବର୍ତ୍ତମାନର ନିଯୁକ୍ତି ଏହି ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରଥମ ନିଯୁକ୍ତି ହେବ।