ଚଳିତ ବର୍ଷର ଥିମ୍ “ବିକଶିତ ଭାରତ ପାଇଁ ସ୍ୱଦେଶୀ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା”

କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଡଃ ଜିତେନ୍ଦ୍ର ସିଂ “ବିକଶିତ ବିଜ୍ଞାନ ପାଇଁ ସ୍ୱଦେଶୀ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା” ଶୀର୍ଷକ “ଜାତୀୟ ବିଜ୍ଞାନ ଦିବସ 2024” ପାଇଁ ଥିମ୍ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଚଳିତ ବର୍ଷର ଉତ୍ସବ ପାଇଁ NSD ଥିମ୍ ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ଅଭିନବତା ପାଇଁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପ୍ରଶଂସା ତଥା ଭାରତୀୟ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ କୃତିତ୍ୱକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଉପରେ ଏକ ରଣନୈତିକ ଧ୍ୟାନ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥାଏ ।
ଥିମ୍ କେବଳ ଏକ ନୂତନ ଯୁଗକୁ ଚିହ୍ନିତ କରେ ନାହିଁ ବରଂ ଘରୋଇ ତଥା ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ସାର୍ବଜନୀନ ତଥା ବୈଜ୍ଞାନିକ ଭ୍ରାତୃଭାବ ପାଇଁ ସହଯୋଗ, ମିଳିତ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଏବଂ ଭାରତ ତଥା ମାନବିକତାର କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଏକ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରେ । ବିଜ୍ଞାନ ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତ ଅଟମାନୀରଭାର ତିଆରି କରିବାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିବାବେଳେ ଏହା ସମଗ୍ର ମାନବିକତା ପାଇଁ ମହତ୍ବ ରଖିଥିବା ବିଷୟଗୁଡିକୁ ସମାଧାନ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ସୂଚିତ କରେ ।
ଜାତୀୟ ବିଜ୍ଞାନ ଦିବସ (NSD) ପ୍ରତିବର୍ଷ 28 ଫେବୃଆରୀରେ ‘ରମଣ ପ୍ରଭାବ’ ଆବିଷ୍କାରକୁ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଭାରତ ସରକାର 28 ଫେବୃଆରୀକୁ 1986 ରେ ଜାତୀୟ ବିଜ୍ଞାନ ଦିବସ (NSD) ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହି ଦିନ ସାର୍ ସି.ଭି. ରମଣ ‘ରମଣ ପ୍ରଭାବ’ ଆବିଷ୍କାର ପାଇଁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ 1930 ରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଅବସରରେ ସାରା ଦେଶରେ ଥିମ୍ ଆଧାରିତ ବିଜ୍ଞାନ ଯୋଗାଯୋଗ କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲିଥାଏ। ଥିମ୍ ଉନ୍ମୋଚନ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ NSD ର ଉତ୍ସବକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବ ।
ସାମ୍ପ୍ରତିକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ସଫଳତା ପରେ, ଏହା ସୂଚାଇ ଦିଆଯାଇପାରେ ଯେ ଗତ 10 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତର ବୃଦ୍ଧି ପଥକୁ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ସାକ୍ଷୀ କରାଯାଉଛି । ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପ୍ରକାଶନରେ ଆମେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାଞ୍ଚଟି ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ, ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ଇନୋଭେସନ୍ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ (GII) ରେ 40 ତମ ସ୍ଥାନ, 2015 ରେ 81 ତମ ସ୍ଥାନରୁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଆରୋହଣ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛୁ ଏବଂ ଆମର ପେଟେଣ୍ଟ୍ ଦାଖଲ 90,000 ଅତିକ୍ରମ କରିଛି ଯାହା ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବାଧିକ ।
ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ, ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଜ୍ଞାନ, ସୋର ଏବଂ ପବନ ଶକ୍ତି, ସେମିକଣ୍ଡକ୍ଟର, ଜଳବାୟୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ, ମହାକାଶ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ବାୟୋଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଭଳି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଶରେ S&T ଇକୋସିଷ୍ଟମକୁ ମଜବୁତ କରିବା କାରଣରୁ ଏହି ସବୁ ଘଟିଛି । ଭାରତୀୟ ବୈଜ୍ଞାନିକ ସଫଳତା ଲ୍ୟାବରୁ ଚନ୍ଦ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିଛି; ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ପୋଲରେ ଚନ୍ଦ୍ରାୟଣ -3 ର ସଫଳ ଅବତରଣ ସହିତ ଭାରତ ଏହି ସଫଳତା ହାସଲ କରିବାରେ ପ୍ରଥମ ଦେଶ ହେଲା ।